19/10/2018: Les Muziek 1e leerjaar: Mozart

Dit is een les die ik ieder jaar uitprobeer. Zo heb ik de les al uitgevoerd in 4e en een 5e leerjaar. Het was een uitdaging om deze aan te passen aan leerlingen van het eerste leerjaar. Tijdens deze les maakten de leerlingen kennis met 'Rondo alla Turca' van Mozart.
Zo had ik op voorhand patronen op het bord getekend waarmee de muziek visueel werd voorgesteld. Elk deel had een kleur. Eerst werd er kennis gemaakt met het lied en de patronen werden in de lucht getekend tijdens het afspelen van het lied.
Nadien probeerden de leerlingen de verschillende delen te herkennen door een kleur in de lucht te steken van het deel dat ze op dat moment hoorden. 
Een volgende onderdeel was tekenen op muziek. De leerlingen gebruikten telkens het kleurtje van het deel dat ze hoorden en tekenden wat ze voelden of hoorden. De patronen van aan bord waren voor de leerlingen die niet goed wisten wat voor soort lijnen of vormen ze konden tekenen. Veel leerlingen hebben hier dan ook gebruik van gemaakt.
Als allerlaatste stap gingen we ook dansen op de muziek. Voor elk deel had ik op voorhand een beweging of bewegingsreeks bedacht. Het resultaat hiervan zie je in de onderstaande video. 

Mits enkele aanpassingen aan de originele les (eenvoudigere patronen en bewegingen, kleuren ipv. letters per deel) is dit toch een geslaagde les geweest voor de leerlingen. De betrokkenheid was zeer hoog. Hun creativiteit werd misschien wel iets minder aangesproken. Bij het tekenen had ik hen te weinig gemotiveerd om zelf tot lijnen en vormen te komen, waardoor heel veel leerlingen de patronen van aan bord overnamen. De les werd ook wel stap voor stap opgebouwd, dus was procesmatig, en uiteraard was er oog voor het kunstzinnige. Klassieke muziek is dan ook iets dat voor de meeste leerlingen vreemd is. Maar voor de rest was het echt fijne, energieke en plezante les!

07/12/2018: Les bewegingsexpressie 6e leerjaar: Marionetten

In het kader van een opdracht voor MuzO 1-2, heb ik gekozen om een les bewegingsexpressie te geven in het 6e leerjaar. De les was binnen het thema 'marionetten'. Het was de bedoeling dat de leerlingen op het einde van de les een bewegingsreeks in elkaar zouden steken, welke ze zouden uitvoeren alsof ze marionetten waren, met name alsof hun handen verbonden waren met hun voeten. Tot dit eindproduct zijn we via verschillende stappen geraakt. 
Om te beginnen hebben de leerlingen kennis gemaakt met de ruimte, met de muziek met tempo en met de mogelijkheden van hun lichaam, dit doorheen verschillende opdrachten.
Nadien hebben ze de bewegingen van een marionet geobserveerd en geïmiteerd, om dan vervolgens te beginnen experimenteren met bewegingen waarbij de handen en de voeten fictief aan elkaar vast hingen met een touw. In die fase maakten de leerlingen kennis met enkele voorwaarden die ze in hun bewegingsreeks moesten steken: ruimtelagen (hoog en laag), tempo (traag en snel), een freeze, een pauze. De leerlingen experimenteerden en ik speelde hier telkens op in door er een beweging uit te halen  en de voorwaarden hierbij te betrekken. Nadien deden ze dit per twee, nadien in groepen van 4. 
Uiteindelijk kwamen ze tot het maken van een korte bewegingsreeks. Deze werden gefilmd ook gefilmd door mijn mentor. Jammergenoeg zijn deze beelden verloren gegaan...

De les is eigenlijk zeer vlot verlopen, de leerlingen waren enorm betrokken tijdens het kennis maken en het experimenteren. Al merkte ik af en toe dat enkele leerlingen moeite hadden om zich hiervoor open te stellen... Vooral bij de bewegingsreeks in elkaar steken. Daardoor waren er enkele groepen die het hier zeer moeilijk mee hadden en niet zo goed tot een eindproduct kwamen. Andere groepen bruisten van inspiratie en waren er in geslaagd om een mooie bewegingsreeks in elkaar te steken. Wat wel opviel is dat er niemand rekening had gehouden met de opgelegde voorwaarden. 
Als ik de muzische grondhouding naast deze les leg, is er toch gewerkt rond de 4 principes: de leerlingen waren creatief aan het werken, ze waren enorm betrokken (buiten enkele groepen voor de bewegingsreeks), er werd rekening gehouden met het kunstzinnige en alles gebeurde procesmatig. 

11/12/2019: Les Muziek 6e leerjaar: Shotgun

Voor deze les had ik gekozen voor het lied 'shotgun' van George Ezra, omdat dit een heel eenvoudig metrum heeft en het ritme ook heel duidelijk te horen en te volgen is. 
We zijn begonnen met het kennismaken met het lied. Eerst op het ritme wandelen, nadien met hun instrumentje op de maat van de muziek spelen, welk ritme maakte niet uit. 
Nadien hebben ze kennis gemaakt met verschillende ritmezinnen, dit door een partituur te lezen en uit te voeren, rekening houdend met het instrument dat ze in hun handen hadden. 
Nadien gingen de leerlingen zelf aan de slag en verzonnen op 8 tellen een ritmische zin. Per groep kregen ze een symbool. Er werd een tabel opgesteld waarin per vak enkele symbolen genoteerd stonden. Tijdens het lied duidde ik telkens een vak aan en de groepen met dat symbool voerden hun ritmische zin uit. Het resultaat hiervan kan je zien in de onderstaande video.

De les zelf is iets moeilijker verlopen dan de andere lessen. De leerlingen waren wel betrokken, maar ze sloegen er heel moeilijk in om in groep tot een gezamenlijke ritmische zin te komen. Het spelen van de ritmische zinnen, viel ook snel in het water, doordat de leerlingen vaak maar hun eigen ding deden ipv. zich te houden aan hun gezamenlijk stukje. Maar hoedanook, de betrokkenheid lag wel hoog... :)

Vanuit de muzische grondhouding, kan ik zeggen dat de betrokkenheid wel goed zat. Het creatieve kwam wel aan bod, maar hier heb ik misschien iets te weinig aandacht aan geschonken. Het procesmatige is ook ook niet volledig aan bod gekomen, doordat sommige stappen niet genoeg aan bod kwamen. 

11/01/2019: Les Muziek 5e leerjaar: Mozart

Dit is dezelfde les die ik eerder heb gegeven in het 1e leerjaar, maar dan terug op niveau van het 5e leerjaar. Het lesverloop was hetzelfde, enkel heb ik gewerkt met letters ipv. kleuren en hebben de leerlingen op het einde per groep een beweging/bewegingsreeks gezocht voor elk deel. Het resultaat hiervan zie je in onderstaande video.

Dit was wederom een geslaagde les! De betrokkenheid was zeer hoog. Hun creativiteit werd deze keer wel wat meer aangesproken. De les werd ook wel stap voor stap opgebouwd, dus was procesmatig. Het kunstzinnige kwam via de klassieke muziek, welke redelijk vreemd is voor hen, ook wel aan bod. Kortom, weer een zeer fijne en aangename les!

17/11/2019: Les Beeld 5e leerjaar: Kandinsky

Omdat ik in dit laatste semester geen stage meer volg, heb ik de muzische lessen die nu volgen steeds gegeven in de klas waarin ik zelf les geef. 
Na de kerstvakantie startten we in de klas met het thema 'Kunstzinnige Kids', een thema dat zich makkelijk leent tot muzische lessen. Op die manier hebben ze doorheen de taalmethode al vaak kennis gemaakt met verschillende vormen van kunst en met verschillende kunstenaars. In de les beeld maakten ze vandaag kennis met de schilder Wassily Kandinsky. 
We zijn begonnen met een beschouwing van enkele van zijn werken. De leerlingen benoemden dat de werken uit vormen en lijnen bestonden, dat hij een lichte kleur voor de achtergrond gebruikt en fellere kleuren voor de vormen en dat hij gebruik maakt van waterverf. Naast het technische werd het gevoelsmatige besproken en verwoordden de leerlingen wat ze voelden bij de schilderijen en dachten ze na over wat de kunstenaar zou bedoelen met het werk.
Nadien gingen ze zelf aan de slag met potlood voor de lijnen en vormen, aquarelverf om het in te kleuren en een zwarte stift om de lijnen en vormen te accentueren. 

Op vlak van betrokkenheid zat deze les zeer goed. De leerlingen waren om te beginnen zeer geïnteresseerd in de kunstwerken, ook al lag dit helemaal niet in hun belevingswereld. Ook gingen ze actief aan de slag en waren enorm geconcentreerd bezig. Het kunstzinnige kwam ook voldoende aan bod, daar ze echt kennis maakten met de kunstenaar. De les verliep zeker ook procesmatig doorheen de verschillende stappen. Het enige wat hier in mijn ogen minder geslaagd was, was de creativiteit. Veel leerlingen hebben het moeilijk met een boodschap of hun gevoel op papier te zetten en zijn enkel bezig met het technische aspect van het kunstwerk Bij het verwoorden van de gevoelens merkte ik ook dat dit zeer moeilijk was, dus is het bijgevolg ook zeer moeilijk om dit voor zichzelf te uiten in hun kunstwerk. Zowel bij het beschouwen als bij het zelf aan de slag gaan, hadden sommige leerlingen moeite met het abstracte karakter van de kunstwerken. Zo waren de werken voor hen soms enkel maar een hoopje lijnen en vormen en zagen ze niet wat ermee bedoeld werd. Ook bij het zelf schilderen gaan ze dan over naar het vormen van herkenbare figuren. 
Maar al bij al zijn er toch wel mooie resultaten uitgekomen.

Maart 2019: Les Muziek 5e en 6e leerjaar: Body Percussie

Omdat we via de slogan van onze school ('waar talenten groeien') aan talentontwikkeling werken, begonnen we na de krokusvakantie met ateliers per graad. In die ateliers, waarbij de leerlingen iedere week deelnamen een ander atelier, maakten ze verspreid over 4 weken kennis met verschillende werkvormen. Zo werd er elke week doorgeschoven en hebben ze 4 activiteiten kunnen uitproberen. De bedoeling is dat de leerlingen doorheen deze ateliers ook hun talenten ontdekken of verder kunnen uitbreiden. Elke leerkracht koos dan ook binnen zijn talent voor een bepaald atelier. Mijn talent ligt binnen muziek, dus koos ik logischerwijs ook voor een activiteit binnen dit thema. Deze ateliers zijn helaas maar 1 ronde kunnen doorgaan, maar naar volgend jaar toe zouden we vanaf september kunnen starten zodat we meerdere activiteiten kunnen geven. 
Ik koos binnen Muziek voor een les rond body percussie. De leerlingen maakten eerst kennis met het concept. Doorheen enkele filmpjes ontdekten ze dat body percussie ritmische geluiden zijn die gemaakt worden door het slaan, tikken, wrijven,... op een lichaamsdeel, dus niet met de stem. 
Nadien kregen ze de kans om te gaan experimenteren met verschillende klanken, we haalden er telkens enkele klanken uit die we dan ook uitprobeerden. Via een ritmisch spel, konden ze deze klanken dan nog eens uitproberen. 
Vervolgens gingen de leerlingen zelf aan het werk. In kleine groepjes verzonnen ze zelf een ritme van 8 tellen. We leerden eerst samen een refrein aan, de leerlingen zouden dan in hun kleine groep elke een strofe verzinnen. Het resultaat was een lied waarbij telkens het refrein werd afgewisseld met een strofe uit de verschillende groepen. Op die manier zagen de leerlingen elkaar ook aan het werk.

Deze les werd 4 keer gegeven. 2 keer werkte ik met een zeer betrokken groep, waarbij echt alle groepjes zeer enthousiast en actief aan het werk gingen. De andere 2 keren zaten er toch enkele groepjes bij die het zeer moeilijk hadden om iets te verzinnen en daardoor ook helemaal niet meer betrokken waren. Dit was dan ook zeer frustrerend voor de andere groepjes die dolenthousiast aan het werk gingen en hun creativiteit de vrije loop lieten. 
Voor de rest is de les procesmatig verlopen en maakten de leerlingen ook kennis met een kunstvorm die toch al iets dichter bij hun leefwereld lag. 

26/04/2019: Les Drama: Gevoelens in reclame

De les begon met het beschouwen van reclamefilmpjes -en posters. De leerlingen verwoordden wat ze zagen en imiteerden de gezichtsuitdrukkingen van de personen. Nadien werd de conclusie getrokken dat binnen reclame overdrijven in emoties centraal staat. Ook verwoordden de leerlingen dat er altijd vertrokken werd vanuit een probleem, waarbij heel hard overdreven werd... en dat de oplossing het product is waarvoor reclame gemaakt wordt, waarbij er ook heel hard overdreven wordt.
Bij de experimenteerfase gingen de leerlingen verschillende emoties uitproberen. Via een doorgeefspel gaven de leerlingen via enkel hun gezicht een emotie door, de laatste in rij probeerde te verwoorden welke emotie het was. Nadien liepen de leerlingen rond en moesten ze elkaar begroeten op verschillende manieren waarbij ze telkens heel hard moesten overdrijven. 
De leerlingen gingen in groep aan de slag om zelf een reclamefilmpje te maken. De opdracht bestond uit 2 vereisten: overdrijven in de emoties en probleem-oplossing. Nadien speelden de leerlingen hun reclamefilmpje voor de rest van de klas. Er werd telkens besproken of de vereisten erin zaten en er werd een compliment gegeven. 
Het zou normaal nog de bedoeling geweest zijn om een reclameposter te maken voor hun product, waarbij ze met de overdreven gezichtsuitdrukkingen zouden werken, maar wegens tijdgebrek is dit helaas niet kunnen doorgaan. 

Het was een zeer uitgelaten en drukke les, maar toch zeer fijn. De betrokkenheid van de leerlingen lag enorm hoog. Dolenthousiast gingen ze op in de les, wat tot soms wel zeer drukke momenten leidde. Ik hou nogal van rust in de klas, maar daar heb ik bij deze les eventjes proberen van afwijken omdat de leerlingen echt wel zeer goed bezig waren. De les is ook procesmatig verlopen en de leerlingen hebben hun creativiteit de vrije loop gelaten. Het kunstzinnige kwam hier, buiten het 'acteertalent' van sommige acteurs in de reclamefilmpjes, misschien iets minder aan bod. 

16/05/2019: Les Beeld: Kunst met wind

Deze les heb ik gegeven in het kader van de opdracht rond kunstbeschouwen. Als voorbereiding ging ik naar het SMAK in Gent en fotografeerde enkele kunstwerken waarbij ik een link zocht tussen de werken. Ik besloot om de link 'wind' te gebruiken en hier dan ook mijn les rond op te bouwen.
We begonnen met het beschouwen van de verschillende kunstwerken. We begonnen met 1 kunstwerk en de leerlingen vertelden wat ze ervan vonden, wat ze erbij voelden en wat de boodschap volgens hen was aan de hand van verschillende vragen. Ze verwoordden dat er gebruik werd gemaakt van wind om het kunstwerk te laten bewegen. Nadien werden de volgende kunstwerken besproken en de leerlingen verwoordden op welke manier de wind in het kunstwerk gebruikt werd. Zo kwamen we bij 3 manieren: wind als onderdeel van het kunstwerk, wind in die in de fantasie doorheen het kunstwerk is gegaan en wind om het kunstwerk te maken.
De leerlingen werkten in groepen van 2 of 3 samen om nu zelf na te denken over wat voor kunstwerk ze zouden maken. Op voorhand hadden ze allerlei kosteloos materiaal meegebracht en in de klas lag er ook allerlei materiaal. Ze bespraken eerst op welke manier ze wind in hun kunstwerk gingen betrekken en gingen aan de slag.
Nadien werden de kunstwerken gepresenteerd en vertelden de leerlingen op welke manier ze de wind in hun kunstwerk hadden gestoken. 

Als ik kijk naar de lessen beeld die ik tot nu toe al heb gegeven, dan is dit tot nu toe de best geslaagde beeldles. Het onderdeel Beeld van Muzische Opvoeding ligt voor mij het verste van mijn leefwereld. Ik ben er niet zo goed in en vroeger waren dit voor mij de meest stressvolle lessen. Ik ben dan ook zeer blij dat deze les zo goed verlopen is. 
Het kunstzinnige en procesmatige was zeker aanwezig in de les. De betrokkenheid lag enorm hoog bij de leerlingen. Dolenthousiast gingen ze aan de slag. Het leek even of er een bom ontploft was tijdens het knutselen, maar daar heb ik even niet naar proberen kijken. Het opruimen verliep nadien trouwens vlekkeloos en op het einde van de dag was er niets meer van te zien. De creativiteit was enorm, net omdat het een hele open opdracht was. Het was prachtig om te zien hoe de leerlingen erin vlogen en er toch allemaal in zijn geslaagd om de opdracht toe te passen. Kortom, zeer fijne les! 

26/05/2019 Les Drama 5e leerjaar: Tegenstellingen

Deze les was gebaseerd op de voorstelling 'Roggbiv' die ik in het kader van een opdracht rond kunstbeschouwen ging bekijken in het Paleis te Antwerpen. Ik liet me inspireren door het contrast tussen zwart en kleur dat men gebruikte in de voorstelling en kwam bijgevolg op het idee om te gaan werken met tegenstellingen. 

We begonnen met het luisteren naar twee muziekstukken: 'Adagio for strings' en 'Eine kleine Nachtmusik'. op de muziek schilderden de leerlingen in de kleuren die overeenkwamen met wat ze voelden of dachten. nadien werden de twee stukken en de leerlingen hun gevoel met elkaar vergeleken. De conclusie werd gemaakt dat de twee stukken elkaars tegengestelden waren. 
De leerlingen keken hiervoor naar twee filmpjes: een dans en een fragment van Laurel and Hardy. Ze gingen gericht kijken en beschouwen en haalden er de tegenstellingen uit die ze zagen. Deze werden op het bord geschreven. Ze benoemden zelf ook enkele tegenstellingen. 
Vervolgens werd er klassikaal geëxperimenteerd. Ik beeldde een emotie uit en de leerlingen toonden een tegengestelde emotie. In twee kringen gingen ze nadien experimenteren met tegenstellingen in emoties, in eigenschappen/toestand en in ruimte. Deze 3 soorten werden op het bord geschreven en aangevuld met nog andere voorbeelden van tegenstellingen. 
De leerlingen gingen nu aan het werk in zelfgekozen duo's. Ze kregen de opdracht om een plaats te kiezen waar hun scène zich zou afspelen. Ze speelden een situatie zonder woorden en staken er minstens 5 tegenstellingen in voorkwamen van de 3 verschillende soorten. 
Nadien presenteerden de leerlingen hun stukje en deze werden geëvalueerd. De anderen vertelden welke tegenstellingen ze zagen, waar de scène zich afspeelde en gaven complimenten en tips. 

Op vlak van betrokkenheid was dit wederom echt een geslaagde les. Bij het schilderen op muziek kwamen de leerlingen volledig tot rust en genoten van de stilte en de muziek. Tijdens het experimenteren en het creëren gingen de leerlingen ook enthousiast aan de slag. 
Hun creativiteit werd aangesproken en ze bruisten ook van de ideeën. De samenwerking verliep ook goed en er was geen geremdheid te merken. Zowel tijdens het creëren als tijdens het presenteren. 
Ze zijn in deze les ook voldoende in aanraking gekomen met kunst: Ze hebben gericht naar stukken geluisterd en naar fragmenten gekeken, hebben voldoende kansen gekregen om te kunnen beschouwen. Ook hebben ze verschillende domeinen kunnen inzetten waardoor ze verschillende verwerkingsmogelijkheden kregen. Kortom: geslaagde les.